ANKIETA
(anonimowa)
Celem niniejszej "Ankiety" jest zebranie informacji pozwalających ustalić czy społeczeństwo naszej miejscowości żyje ekologicznie? Zebrane informacje zostaną wykorzystane do opracowania Programu Edukacji Ekologicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym.
Proszę o zakreślenie jednej odpowiedzi.
- Czy wie Pan/ Pani czym zajmuje się ekologia?
- Czy Pan/ Pani zwykle kąpie się w wannie?
- Czy Pan/ Pani zmywa naczynia pod bieżącą wodą?
- Czy oszczędza Pan/Pani u siebie w domu energię elektryczną ?
- Tak
- Nie
- Jeśli tak to w jaki sposób?........................................................................
- Jaki rodzaj torby Pan/ Pani zazwyczaj używa na zakupy?
- Z materiału lub koszyk
- Plastikowe reklamówki wielokrotnego użytku
- Jednorazowe reklamówki brane przy kasie
- Czy robi Pan/ Pani zakupy w sklepie ze zdrową żywnością?
- Czy Pan/ Pani zbiera surowce do wtórnego przerobu?
- Tak
- Nie
- Jeśli tak to jakie?.........................................................................
- Czy w Pana/ Pani domu używa się papieru z makulatury?
- Jaki rodzaj dezodorantów Pan/ Pani używa ?
- W kulce
- W aerozolu
- W ogóle nie używam dezodorantów
- Czy Pan/ Pani posiada samochód ?
- Czy jeździ Pan/ Pani swoim samochodem na benzynie bezołowiowej?
- Czy jeśli Pan/ Pani wybiera się w krótką podróż, woli Pan/ Pani?
- Iść pieszo lub jechać rowerem
- Własnym samochodem, lub poprosić kogoś o podwiezienie
- Jechać środkiem transportu publicznego
- Co Pan/ Pani robi ze śmieciami będąc na wycieczce?
- Zakopuję
- Zbieram do worka i wyrzucam do najbliższego kosza
- Po prostu wyrzucam, gdzie bądź
- Czy pali Pan/ Pani papierosy w obecności innych ludzi?
- Czy uważa Pan/ Pani, że dzieci mogą się także przyczynić do ochrony środowiska?
- Czy Pan/ Pani uważa siebie za przyjaciela przyrody?
Metryczka – (proszę zaznaczyć odpowiedź krzyżykiem)
Płeć: K M
Wiek:
- 20 – 30
- 31 – 40
- 41 – 50
- 51 – 60
Wykształcenie:
- Podstawowe
- Zawodowe
- Średnie
- Wyższe
opracowala: Teresa Pala nauczycielka z Oddziału Przedszkolnego przy SP w Nieradzie
Człowiek od zarania dziejów dążył do podporządkowania przyrody własnym potrzebom. Ingerencja jego w świat przyrody przyniosła skutki pozytywne – postęp cywilizacji i negatywne – degradacja środowiska przyrodniczego.
Wobec zmian w przyrodzie spowodowanych udziałem człowieka, koniecznie powinniśmy z koncentrować się na problemie zagrożeń w środowisku przyrodniczym, a także podjąć działania na rzecz jego ochrony. Zagadnienia ekologii zawarte są w "Podstawie programowej dla przedszkoli", co zobowiązuje do kształtowania świadomości ekologicznej już od najmłodszych lat. Świadomość ekologiczna, to poza wiedzą odpowiednia postawa prowadząca do odpowiedzialności i respektowania praw ekologicznych. Dlatego należy dążyć do powstrzymania dalszej degradacji przyrody, ochrony istniejących zasobów i odnowy środowiska naturalnego. Ważną rolę w tym procesie odgrywa edukacja ekologiczna społeczeństwa zapoczątkowana już w przedszkolu. Należy jednak pamiętać, że jest to zadanie bardzo trudne, wymagające odpowiedniej wiedzy i umiejętności, a także oryginalnych rozwiązań pracy z dziećmi.
Jak powiedział Sebastian Stec "Dzieci są kwiatami, które oświecamy, ale to one same rozkwitają pełnią swojej wolności i piękna"
Właśnie w przedszkolu kształcimy osobowość dziecka - uświadamiamy znaczenie przyrody dla ludzi i zwierząt, - wyrabiamy poczucie obowiązku i wrażliwość na otaczającą nas przyrodę. Te cele osiąga się nie tylko przez wyposażenie dzieci w odpowiedni zasób wiedzy z tego zakresu, ale należy starać się rozbudzić w nich świadomość ekologiczną.
W kształtowaniu postaw dzieci musimy uwzględniać zarówno ich możliwości poznawcze, emocjonalne, jak i brać pod uwagę ich zachowanie. Dlatego tak ważną rolę odgrywa obserwacja dzieci. W jaki sposób odnoszą się do spotykanych czy hodowanych w przedszkolu roślin i zwierząt, jak się o nich wyrażają. Jednym z najskuteczniejszych czynników wychowawczych jest kontakt z przyrodą, która stanowi dla dzieci bogate źródło wrażeń, doznań, przeżyć, również wywołuje chęć aktywnego działania. Bezpośredni kontakt ze środowiskiem przyrodniczym wywołuje w dziecku zdziwienie, a także doświadczenia umysłowe niosą ze sobą rozkwit intelektualny. Bliski kontakt z naturalnym środowiskiem budzi uczucia opiekuńcze i rodzi zamiłowanie do pielęgnowania roślin i zwierząt, dzięki czemu można wprowadzić elementy ochrony przyrody. Taki kontakt daje możliwość obserwowania zjawisk, piękna krajobrazu, oddziaływuje na wrażliwość dziecka wzbogacając jego przeżycia. Przebywanie na wolnym powietrzu w celu zdrowotnym i możliwość ruchu stają się kolejnym elementem w całokształcie wszechstronnego wychowania. Ważną rolę w kształceniu i wychowaniu środowiskowym są częste kontakty z przyrodą, które wpływają na kształtowanie się u dzieci właściwego stosunku do wszystkiego co żywe. Dzieci powinny więc mieć wiele okazji do obserwacji roślin i zwierząt, by móc się troskliwie nimi opiekować, wówczas wytworzy się w nich uczuciowy stosunek do przyrody.
W pracy pedagogicznej wiele uwagi należy poświecić wychowawczym i zdrowotnym walorom otaczającej nas przyrody. Organizować długie pobyty na powietrzu przy sprzyjającej pogodzie, wycieczki i spacery w celu poznawczym i zdrowotnym, podczas których dzieci mogą zdobywać nowe doświadczenia, uczyć się patrzenia i poznawania zjawisk przyrodniczych. Wycieczki i spacery są przyczynkiem do zorganizowania kącika przyrody – dzieci przynoszą różne okazy przyrodnicze, mogą hodować rośliny doniczkowe, siać nowalijki. Dzieci na zajęciach w kąciku przyrody utrwalają i zdobywają nową wiedzę. Można organizować wiele zabaw dydaktycznych, badawczych, które usystematyzują zdobyta wiedza.. W kąciku przez cały rok można uczyć, bawić, obserwować i opiekować się roślinami, zwierzętami, prowadzić obserwacje.
W lepszym poznaniu rzeczywistości pomaga literatura, obrazki, gry dydaktyczne, samodzielne obserwacje – notowane za pomocą rysunku, eksperymentowanie i badanie.
Wszystkie pory roku sprzyjają temu, by w dzieciach rozbudzać zainteresowania przyrodnicze, wyrabiać w nich postawy proekologiczne. Poprzez rozbudzanie świadomości ekologicznej dzieci wiedzą jak mają się zachować na wycieczce, spacerze czy podczas zabaw w sali. Już od najmłodszych lat należy wychowywać w poczuciu odpowiedzialności za miejsce, w którym się bawią, pracują. Literaturze założenia dotyczące środowiska przyrodniczego szeroko prezentują J. Janecki i J. Graf, którzy uwzględnili następujące aspekty:
- "przyroda powinna polegać na człowieku prawym, dobrym szlachetnym, odpowiedzialnym za swoje czyny"
- "tylko człowiek wrażliwy jest zdolny do podejmowania prawidłowych decyzji",
- "aby człowiek mógł przewidywać skutki swoich decyzji, musi rozwijać alternatywne myślenie".
Założenia te skłaniają nas do konieczności rozwijania w dzieciach cech wewnętrznych i to zarówno moralnych, estetycznych, jak i poznawczych. Dzięki temu naturalną potrzebą stanie się uwzględnianie i respektowanie praw przyrody. System wartości etyczno-ekologicznych powinien być respektowany szczególnie przez nauczycieli. Kształtując bowiem postawy dzieci wobec przyrody i jej ochrony, a w związku z tym postawy odpowiedzialności wobec siebie samych, odpowiedzialności wobec innych i odpowiedzialności wobec środowiska.
Zatem przygotowujemy nowe pokolenie do odnowienia naszego środowiska przyrodniczego. W pracy z małymi dziećmi powinniśmy pamiętać o:
- kształtowaniu opiekuńczej postawy dzieci wobec istot żywych i środowiska;
- ukazaniu walorów estetycznych przyrody;
- zaprzestaniu dzielenia elementów przyrody na gatunki pożyteczne i szkodliwe, gdyż powoduje to, że pierwsze chronimy, a drugie tępimy;
- rozwijaniu zdolności postrzegania harmonii i dysharmonii poznanych środowisk przyrodniczych, np. łąki, lasu, pola;
- rozwijaniu umiejętności poznawanych środowisk przyrodniczych, szczególnie w sposób emocjonalny;
- kształtowanie współodpowiedzialności dzieci za stan "Kącika przyrody", ogrodu;
- ukazywaniu transcendentalnej wartości wszelkiego życia;
- prezentowaniu człowieka na właściwej pozycji we wszechświecie, uzależnionego od różnych otaczających go zjawisk przyrodniczych obserwowanych i odczuwanych bezpośrednio oraz zbliżonych dzieciom pośrednio;
- angażowaniu dzieci do prac na rzecz ochrony środowiska, w najbliższej okolicy lub choćby w ogrodzie przedszkolnym.
Problemy ekologii są tematem licznych badań naukowych o zasięgu światowym.
Opracowała: Teresa Pala – nauczycielka Oddziału Przedszkolnego przy Szkole Podstawowej w Nieradzie
Literatura:
- Wychowanie w Przedszkolu nr: 4-5/90; 3/91; 5 /92; 4/93; 3/99; 5/2000; 3/ 2001; 2/2002; 4/2002
- Praca zbiorowa pod redakcją Teresy Gałczyńskiej " Ten piękny tajemniczy świat" – Edukacja ekologiczna w przedszkolu
- Życie szkoły – nr.3/92